پروتوكل
فرمتي از پيش تعريف شده براي برقراري ارتباط بين دو كامپيوتر می باشد.
بعبارت ديگر مجموعه اي از قوانين است كه دو دستگاه براي انتقال موفق
داده،
از آنها پيروي مي كنند.
برخي از مواردي كه يك
پروتوكل آنها را مشخص مي كند عبارتند از:
- نحوه تشخيص خطا و تصحيح
خطاهاي احتمالي كه حين تبادل داده ممكن است اتفاق بيفتد.
- روش متراكم
سازي داده ها
- چگونگي اعلان پايان يك فريم داده توسط فرستنده
-
چگونگي اعلان دريافت يك فريم داده توسط گيرنده و نحوه ادامه ارسال داده در
صورت عدم موفقيت گيرنده، در دريافت صحيح داده ها
- طول هر فريم
داده
- ...
تا كنون انواع مختلفي از پروتوكلها
براي استفاده هاي مختلف طراحي شده اند و
هر كدام داراي معايب و مزايايي
هستند برخي از پروتوكلها ساده، برخي با
قابليت اطمينان بيشتر و برخي
داراي سرعت بالاتر هستند.
برخي از پروتوكلهاي متداول عبارتند از: TCP/IP
، UDP ، FTP ، PPP و ...
توضيحات كامل در مورد عملكرد هر پروتوكل
در متنهايي با نام RFC توسط IETF
انتشار مي يابند ( مثلا RFC شماره
791 ، اطلاعات جامعي را در مورد پروتوكل
IP ارائه مي كند )
IP :
مخفف Internet Protcol ، اين پروتوكل فرمت بسته هاي داده (Ip
Datagram) و نحوه آدرس دهي در آنها را مشخص مي كند.
اين پروتوكل بدليل
نقايصي كه دارد با پروتوكل TCP همراه شده و ارسال و دريافت داده را ميسر مي
سازد.
اين پروتوكل را مي توان شبيه سيستم پست معمولي دانست چون در آن
بين فرستنده
و گيرنده ارتباطي برقرار نمي شود و فرستنده اطلاعي از
دريافت و يا عدم
دريافت پيام توسط گيرنده ندارد و ديگر اينكه بسته هاي
ارسالي الزاما با
همان ترتيبي كه فرستاده شده اند توسط گيرنده دريافت
نخواهند شد.
لذا براي رفع اين نواقص از پروتوكل TCP كمك گرفته مي شود كه
باعث برقراري يك ارتباط مجازي بين فرستنده و گيرنده مي شود.
اين دو
پروتوكل با يكديگر مدل TCP/IP را تشكيل مي دهند كه اساس كار اينترنت
بر
پايه اين مدل است. هم اكنون IPV4 ( ورژن شماره 4 پروتوكل Ip) در
اينترنت
مورد استفاده قرار مي گيرد ولي با توجه به رشد سريع اينترنت و
محدوديت
آدرس دهي در اين ورژن ، IPV6 در آينده مورد استفاده قرار خواهد
گرفت.
TCP :
مخفف Transmission Control Protocol ، در اين
پروتوكل قبل از ارسال داده ها، بين فرستنده و گيرنده يك ارتباط مجازي ايجاد
مي گردد.
TCP به هر بسته داده يك شماره سريال اختصاص مي دهد در مقصد
اين شماره
سريالها بررسي مي شود تا از دريافت تمامي بسته ها و ترتيب
درست آنها
اطمينان حاصل شود.
مقصد پس از دريافت هر بسته شماره بسته
بعدي را به مبدا اعلام مي كند.
مبدا در صورتي كه پاسخ مناسبي از مقصد در
مدت زمان معيني دريافت نكند، بسته قبلي را مجددا ارسال خواهد كرد.
بدين
ترتيب بسته ها با اطمينان كامل (از دريافت در مقصد) در اينترنت منتقل مي
شوند.
HTTP :
مخفف Hyper Text Transfer Protocol، اين
پروتوكل در وب مورد استفاده قرار مي گيرد.
در اين پروتوكل نحوه فرمت و
چگونگي انتقال داده ها مشخص مي شود همچنين HTTP
مثلا وقتي شما آدرس يك سايت
را در مرورگر وب خود وارد مي كنيد يك دستور
HTTP به وب سروري كه صفحه
مورد نظر شما در آن قرار دارد، فرستاده مي شود و
باعث مي شود تا صفحه
مورد نظر براي شما ارسال شود.
HTTP يك پروتوكل Stateless ناميده مي شود
زيرا هر دستور در آن بطور مستقل و بدون توجه به دستورات قبل و بعد از آن
اجرا مي شود.
به همين دليل است كه ايجاد وب سايتهايي كه متناسب با ورودي
كاربر عكس العمل
مناسب را انجام دهند، مشكل است. البته اين نقيصه HTTP
توسط برخي تكنيكها
نظير Activex , Java , JavaScript , Cookie برطرف
شده است.
وظيفه وب سرور و مرورگر
وب را در مواجهه با هر دستور مشخص مي كند.
by:msoud